Oleh MAISARAH SHEIKH RAHIM
pengarang@utusan.com.my

9 Februari 1965 - Tunku Abdul Rahman, Perdana Menteri Malaysia berucap ketika merasmikan bangunan tambahan Utusan Melayu di Jalan Chan Sow Lin, Kuala Lumpur.

''Pada 30 Mei lepas, umur Utusan Melayu masuk 33 tahun. Sepanjang ingatan saya, belum pernah lagi dalam sejarah persuratkhabaran Melayu, sebuah akhbar Melayu hidup begini lama. Inilah sejarah yang diukir oleh Utusan Melayu, sebuah perusahaan Melayu yang seratus peratus dikendalikan dan diusahakan sendiri oleh orang-orang Melayu dengan modal yang begitu sedikit. ''

Itu antara petikan ucapan bekas Perdana Menteri, Tun Abdul Razak ketika merasmikan bangunan tambahan Utusan Melayu (M) Berhad pada 22 Jun 1972 yang terletak di Jalan Lima, Chan Sow Lin.

Ia merupakan bangunan tambahan kedua selepas bangunan Jabatan Pengarang dibina dan dirasmikan oleh Perdana Menteri pertama, Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj pada 9 Februari 1965.

Kata-kata Tun Abdul Razak itu amat meninggalkan kesan dan memberi semangat kepada pejuang-pejuang Utusan Melayu untuk terus mempertahankan satu-satunya akhbar yang memartabatkan agama, bangsa Melayu dan tanah air ini.

55 tahun bukan satu tempoh yang singkat. Jika menyoroti sejarah penubuhan bangunan Utusan Melayu di Jalan Lima Chan Sow Lin, ia dibina pada 6 Februari 1958 selepas dipindahkan dari Singapura selepas 20 tahun beroperasi di republik itu. Pada hari itu juga, berakhirlah percetakan akhbar di 185, Cecil Street Singapura yang dijual pada harga 15 sen.

Bagi menyambung 'Lidah Melayu' yang diasaskan pada tahun 1938 itu, Utusan Melayu kembali ke pangkuan 'ibunya' di Kuala Lumpur dan akhbar pertama mula dicetak keesokan selepas perasmian bangunan Chan Sow Lin.

Di bangunan inilah banyak sejarah telah terpahat, kenangan pahit nan indah tercipta yang telah menguatkan insan-insan di dalamnya.

Dua peristiwa besar telah berlaku sepanjang 55 tahun itu. Gugatan terhadap Utusan Melayu berlaku pada 10 Julai 1961 apabila Lembaga Pengarah Utusan Melayu melantik Ibrahim Fikri sebagai Ketua Pengarang dan Pengarah Utusan Melayu.

Peristiwa mogok besar-besaran yang dilancarkan oleh 115 pekerja Utusan Melayu termasuk 30 pekerja di Singapura telah berlaku sepuluh hari selepas pelantikan Ketua Pengarang itu kerana membantah campur tangan UMNO dalam Utusan Melayu.

Beberapa hari selepas mogok besar itu, Utusan Melayu diterbitkan semula atas usaha Melan Abdullah dan Othman Wok dari Singapura. Walau bagaimanapun, ia tidak dicetak di bangunan itu, tetapi dilakukan di luar Utusan Melayu oleh Print Craft.

Mogok besar-besaran itu hanya berakhir selepas tiga bulan iaitu pada 21 Oktober 1961. H M Shah telah menggantikan tempat Ibrahim Fikri manakala Melan Abdullah dilantik sebagai Ketua Pengarang. Peristiwa mogok tersebut amat meninggalkan kesan besar sehingga nyaris-nyaris memungkinkan Utusan Melayu ditutup.

Pada 1967 Utusan Malaysia, yang bertulisan rumi diterbitkan dan bergerak seiring dengan Utusan Melayu bertulisan jawi. Kini akhbar tulisan jawi hanya akhbar sisipan dalam Utusan Malaysia yang diterbitkan secara percuma setiap Isnin dan dikenali sebagai Utusan Melayu Mingguan.

Peristiwa kedua yang menggugat Utusan Melayu adalah berhubung penggabungan Utusan Melayu dengan New Strait Times pada 2006. Namun usaha penggabungan itu dibatalkan atas bantahan keras pelbagai pihak terutama dalam kalangan para wartawannya.

Dua peristiwa besar itu antara berpuluh-puluh lagi peristiwa lain yang berlaku di bangunan bersejarah itu. Daripada hanya sebuah bangunan dua tingkat Jabatan Pengarang, ia kemudiannya ditambah yang menempatkan bahagian jurufoto, Pre Press, Jawi dan Kantin.

Di Jalan Lima turut terbina akhbar terbitan Utusan Melayu iaitu Mingguan Malaysia dan Kosmo. Kosmo! merupakan sebuah akhbar terbitan Kumpulan Utusan yang mula diterbitkan pada 31 Ogos 2004 dan dilancarkan oleh Perdana Menteri pada ketika itu, Tun Abdullah Ahmad Badawi.

Utusan Melayu yang diterajui barisan Ketua Pengarangnya yang dedikasi antaranya seperti Pak Said Zahari, Melan Abdullah, Mazlan Noordin, Zainuddin Maidin, Johan Jaaffar, Khalid Mohd. dan terkini, Aziz Ishak boleh dianggap sebagai benteng pertahanan Utusan Melayu daripada diganggu gugat oleh mana-mana pihak yang mahu melihat syarikat milik Melayu ini jatuh kecundang.

Walaupun bangunan keramat ini tidak segah bangunan pencakar langit atau tidak sehebat syarikat media tempatan lain, namun, di sinilah tertonggaknya mereka yang benar-benar komited. Anak-anak Utusan Melayu sejak dulu hingga kini memilih untuk berbakti.

Ramai pihak luar yang mengunjungi Utusan Melayu seakan-akan 'terkejut' melihat bangunannya yang usang jika dibandingkan kehebatan akhbar Melayu paling berpengaruh itu.

Kini, selepas 55 tahun, Utusan Melayu telah berpindah ke bangunan baharu lapan tingkat yang masih terletak di Jalan Chan Sow Lin, berhadapan dengan bangunan lama, iaitu di Jalan Enam.

Memetik kata-kata Ketua Pengarang, Datuk Aziz Ishak pada majlis Anugerah Bulanan terakhir di bangunan bersejarah itu, beliau menyifatkan, ''struktur bangunan itu tidak penting, tetapi insan-insan yang menggerakkan Utusan Melayu teramat penting."

Bangunan ini menyimpan terlalu banyak sejarah terutama mereka yang 'membesar' bersama Utusan Melayu, yang menjadi saksi jatuh bangun dan perit jerih syarikat akhbar yang digeruni banyak pihak yang mahu melihat Melayu terkebelakang.

Tidak salah jika saya kepilkan di sini petikan kata-kata ayahanda kami, Datuk Aziz ketika hari perpindahan kami ke bangunan baharu pada Jumaat lalu, 21 Jun 2013 yang menyaksikan satu lagi tarikh bersejarah dalam kalendar Utusan Melayu.

''Daya juang kita cukup tinggi. Ramai yang menyokong kita di luar sana. Kita akan terus berjuang untuk melonjakkan produk-produk kita. Cabaran tetap ada. Kalau kita kerja dengan Utusan cabaran pasti ada. Macam orang terdahulu mereka tidak pernah mahu dikenang. Semangat mereka yang kekal dan diwarisi oleh kita. Kita akan lebih komited.

''Kita sudah banyak keluarkan peluru dalam mempertahankan namun kita berjaya. Kita juga sudah banyak parut namun kita berjaya.

''Kadangkala kita rasa bersendirian untuk pikul amanah itu namun kita berjaya mengatasinya. Dalam tempoh yang panjang kita berjaya menjalankan tugas kita memartabatkan akhbar yang menjalankan tugas kita mempertahankan Perlembagaan. Utusan tidak rasis. Kita mempertahankan apa yang ada. Kita juga menyokong rakan-rakan bukan Melayu.

''Kalau boleh dinding dan lantai berbicara banyak yang akan diperkatakan. Apa pun kita mampu bertahan dan bersabar.

''Saya rasa sedih sebab ingin meninggalkan bangunan ini yang mempunyai banyak sejarah tersendiri. Mereka yang terdahulu banyak berkorban untuk bangsa dan negara dan turut menjadikan Utusan itu keramat."

Selepas 75 tahun perjuangan Utusan Melayu, institusi ini akan terus menghadapi pelbagai cabaran sama ada daripada akhbarnya, Utusan Malaysia, mahupun sebagai syarikat yang bernama Utusan Melayu (Malaysia) Berhad atau Kumpulan Utusan.

Menyambung kata-kata Tun Abdul Razak ketika perasmian bangunan tambahan Utusan Melayu itu,:''Satu hakikat lain peranan Utusan Melayu masih tetap sebagai lidah umat Melayu tetapi dalam konteks yang baharu. Dalam zaman kita sedang membentuk satu bangsa yang bersatu padu, dalam zaman kita sedang meniupkan semangat yang cintakan sains dan teknologi, zaman kita menggalakkan orang Melayu supaya menukar pandangan hidup mereka yang tradisional kepada pandangan hidup yang sesuai dengan peredaran masa, peranan surat khabar terutama sekali surat khabar seperti Utusan Melayu amatlah penting sekali.

''Utusan Melayu mestilah ikut mempelopori perjuangan mencapai cita-cita ini iaitu bersama-sama mendidik dan membentuk jiwa dan pandangan hidup baharu di kalangan masyarakat Melayu khasnya dan masyarakat nasional amnya, bersama-sama berusaha membentuk satu masyarakat baru yang cintakan sains dan teknologi, satu bangsa yang terjalin erat dengan semangat Rukun Negara, satu masyarakat yang dinamis dan progresif.

''Ini bererti mereka yang mengendali Utusan Melayu mestilah mengerti dan memahami tugas-tugas dan tanggungjawab-tanggungjawab mereka dalam konteks yang baharu ini.

Inilah insurans, inilah benteng, inilah jaminan yang akan kita bangunkan untuk menghadapi cabaran-cabaran sekarang dan masa hadapan. Dalam menghadapi cabaran ini kita memerlukan penggemblengan setiap tenaga pemimpin politik, kebudayaan, sosial, pakar-pakar ekonomi buruh dan petani dan tidak kurang pentingnya kaum wartawan dan penulis."

Dua kata-kata keramat daripada Tun Abdul Razak dan Ayahanda Datuk Aziz Ishak akan menjadi azimat kepada semua petugas Utusan Melayu termasuk mereka di bahagian pengoperasian syarikat untuk terus memperteguhkan akhbar keramat bangsa Melayu supaya mereka di luar sana tidak lagi boleh memperlekeh atau mempersenda perjuangan yang telah sebati sejak 75 tahun dahulu.

Utusan Melayu tidak tegak berdiri secara tiba-tiba. Zaman permulaannya zaman yang penuh dengan derita, kepayahan dan pengorbanan setiap pekerjanya.

Maka ia perlu menjadi tanggungjawab sesiapa yang mewarisi pusaka ini supaya kekal menjadi satu institusi. satu lambang kebolehan dan kemampuan anak Melayu untuk berdikari dengan tekad yang bulat, semangat yang gigih demi memajukan diri dan bangsa dengan perasaan yang tulus ikhlas untuk masyarakat.

Oleh NURUL ANUAR KARI
anuar.kari@utusan.com.my

PERHIMPUNAN haram di Padang Merbok, Kuala Lumpur pada Sabtu lepas mencatatkan kehadiran sekitar 20,000 penyokong pembangkang sedangkan sasaran awal mencecah lebih 500,000 orang.

Untuk menutup malu dan kekecewaan, ada yang menambah jumlah itu kepada 30,000 sehingga lebih 50,000 mahupun 100,000 orang, walaupun itu cuma 10 ke 20 peratus daripada sasaran, di samping menyalahkan jerebu sebagai punca kurangnya sambutan.

Walaupun jumlah peserta jauh lebih kecil daripada sasaran penganjur, beberapa insiden provokasi turut berlaku seperti serangan ke atas anggota penguatkuasa Dewan Bandaraya Kuala Lumpur, mengibar bendera merah putih, sepanduk menghina pegawai kanan Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) dan beberapa kejadian lain. Pemerhati di perhimpunan itu pula mendapati peserta berbangsa Cina banyak berkurangan. Rata-rata yang hadir dilihat sebagai penyokong PKR ataupun anggota pertubuhan bukan kerajaan (NGO) yang turut serta.

Apa yang diharap dan didoakan majoriti rakyat akhirnya tercapai apabila perhimpunan haram itu tidak melarat menjadi huru-hara besar sehingga menjejaskan keselamatan dan keharmonian negara, khususnya kepada rakyat yang bekerja atau tinggal di kawasan berhampiran.

Sungguhpun satu lagi hari hujung minggu dibazirkan, kebimbangan rakyat untuk keluar pada hari Sabtu lalu akhirnya berlalu secara aman tetapi kesannya tetap dirasakan rakyat di samping menconteng arang pada imej negara.

Tokoh akademik, Tan Sri Ibrahim Abu Shah merasakan apa yang dilakukan pembangkang selama ini telah menimbulkan persepsi negatif pihak luar terhadap rakyat dan Malaysia.

"Gambar demonstrasi yang dipaparkan pihak luar akan menunjukkan seolah-olah kita menghadapi masalah besar, kononnya majoriti rakyat turut serta sedangkan segelintir kecil sahaja datang.

"Persepsi buruk yang akan tersebar, Malaysia kini kacau bilau, tiada perpaduan. Ini tidak betul kerana negara kita aman, mereka yang tidak puas hati keputusan Pilihan Raya Umum Ke-13 (PRU13) sahaja menuduh tanpa bukti sedangkan rakyat tidak mahu dan tiada sebab untuk adakan demonstrasi," tegasnya.

Beliau bimbang implikasi ke atas sektor pelancongan dan ekonomi negara, khususnya pelaburan asing apabila masyarakat luar melihat Malaysia tidak amalkan demokrasi sebenar dan sama seperti negara-negara Arab yang bergolak.

Melihatkan sambutan yang jelas berkurangan dalam perhimpunan Sabtu lalu, beliau juga terkejut khususnya penyertaan orang Cina dan penyokong parti Pas yang nyata jauh berkurangan berbanding perhimpunan lain sebelum ini.

"Perhimpunan selepas PRU13 majoritinya orang Cina tapi tidak seramai itu pada Sabtu lalu. Saya harap ini petanda mereka sudah buka minda akan implikasi terhadap jurang antara kaum jika terus menyokong DAP.

"Puak pakai kopiah (Pas) pun berkurangan. Penyokong Pas mungkin berbelah bahagi dan ada kesedaran, yang rasional tidak sokong," katanya.

Beliau turut menolak alasan jerebu sebagai punca jumlah kecil peserta seperti mana dikatakan Anwar Ibrahim semasa perhimpunan tersebut kerana penyokong tegar pembangkang sebelum ini sanggup meredah hujan untuk turut serta.

Tambahnya, acara demonstrasi yang telah lama diadakan pembangkang dilihat semakin hilang momentum, mungkin juga menandakan kepercayaan dan sokongan kepada kepimpinan pembangkang semakin berkurangan.

"Sudah ada yang mempersoal kredibiliti pemimpin mereka, mungkin juga sudah buka minda selepas sedar ditipu dan tidak mahu bersekongkol. Lama-lama pasti akan sedar tuduhan 'bangla dan blackout' itu penipuan, berapa lama boleh tipu rakyat?

"Walaupun perhimpunan itu sudah susun tempat berkumpul dan berarak tetapi tidak juga menjadi. Makin lama makin berkurangan, kini sokongan kepada kepimpinan pembangkang sudah menurun dengan teruk," jelasnya.

Ibrahim menjangkakan penyertaan lebih merosot jika Anwar mahu membuat perhimpunan lagi selepas ini kecuali digunakan taktik kotor seperti melibatkan duit dan sebagainya.

"Saya berharap pihak berwajib tidak takut bertindak terhadap penganjur dan peserta perhimpunan haram, bukannya mahu digunakan kekerasan melampau tetapi gunakan undang-undang sedia ada sudah mencukupi sebelum mereka pijak kepala kita," ujarnya.

Pensyarah Kolej Undang-Undang, Kerajaan dan Pengajian Antarabangsa, Universiti Utara Malaysia (UUM), Mohamad Faisol Keling pula melihat perhimpunan haram dan demonstrasi berterusan lebih mencemar imej pembangkang daripada imej negara.

"Tindakan pembangkang yang sengaja mewujudkan suasana tidak selesa selama ini memang memberi kesan kepada imej negara tetapi imej mereka lebih teruk terjejas.

"Tuduhan tidak berasas mereka tentang PRU13 memakan diri sendiri apabila masyarakat luar melihat pembangkang di negara ini tidak matang berpolitik, lebih memburukkan imej sendiri sahaja," katanya.

Menurutnya lagi, orang luar melihat pembangkang sengaja mereka-reka tuduhan agar masyarakat tempatan dan antarabangsa tidak yakin dengan kerajaan yang dipilih.

Beliau mendakwa, kerana itu juga perhimpunan pembangkang Sabtu lalu tidak mendapat liputan meluas seluruh dunia kecuali dalam kalangan media dan pihak yang mempunyai agenda tertentu.

"Masyarakat antarabangsa masih yakin dengan kerajaan Malaysia. Kesannya ada kerana dahulu kemakmuran kita dahulu tiada demonstrasi dan tindakan ganas tetapi kini sudah ada kebimbangan terhadap semua itu," jelasnya.

Beliau melihat perkara penting kini adalah kerajaan masih berjaya mengawal daripada kejadian buruk mahupun kes keganasan besar sehingga darurat tetapi lebih penting tiadanya sokongan rakyat terhadap perhimpunan haram dan gerakan seumpamanya.

"Perhimpunan haram hanya mendapat banyak sokongan di kawasan tertentu tetapi tidak di negeri-negeri lain. Tanpa sokongan, pembangkang tetap gagal mencetuskan situasi di luar kawalan seperti yang diharapkan sesetengah pihak," ujarnya.